Trong kỷ nguyên số và hội nhập, vai trò của kế toán thuế trong doanh nghiệp đã vượt khỏi phạm vi “ghi chép và kê khai”. Kế toán thuế ngày nay là người đảm bảo doanh nghiệp tuân thủ pháp luật, tối ưu chi phí hợp pháp, quản trị rủi ro thuế và góp phần cung cấp dữ liệu chiến lược cho lãnh đạo. Một sai lệch nhỏ trong kê khai hay xử lý hóa đơn có thể dẫn đến truy thu, phạt tiền, thậm chí ảnh hưởng tới quan hệ tín dụng và uy tín thị trường. Vì vậy, người làm kế toán thuế phải vừa vững nghiệp vụ, vừa nhạy bén cập nhật chính sách và thuần thục công nghệ.
1. Kế toán thuế là gì?
Kế toán thuế là người thực hiện toàn bộ công tác kê khai, hạch toán, nộp và quyết toán thuế trong doanh nghiệp. Nhiệm vụ này nhằm đảm bảo mọi hoạt động tài chính đều được thực hiện đúng theo quy định của Luật Kế toán 2015, Luật Quản lý Thuế 2019, và các văn bản hướng dẫn mới nhất như Nghị định 123/2020/NĐ-CP về hóa đơn điện tử.
Nói cách khác, kế toán thuế chính là người kiểm soát và phản ánh trung thực “sức khỏe tài chính” của doanh nghiệp trước cơ quan thuế, đồng thời giúp lãnh đạo có cái nhìn chính xác để hoạch định chiến lược kinh doanh hiệu quả.
2. Công việc cụ thể của kế toán thuế trong doanh nghiệp
Công việc của kế toán thuế diễn ra liên tục hằng ngày, hằng tháng và hằng năm, với khối lượng chứng từ, hóa đơn và nghiệp vụ tài chính rất lớn.
🔹 Hằng ngày:
- Thu thập và xử lý hóa đơn, chứng từ phát sinh:
Bao gồm hóa đơn đầu vào, đầu ra, phiếu thu, phiếu chi, chứng từ ngân hàng… - Hạch toán và cập nhật số liệu kế toán:
Giúp doanh nghiệp theo dõi tồn kho, công nợ, tài sản cố định, công cụ dụng cụ, cũng như xác định chi phí và doanh thu thực tế. - Theo dõi công nợ khách hàng – nhà cung cấp:
Đảm bảo việc thanh toán và thu hồi công nợ đúng hạn, tránh thất thoát vốn. - Căn cứ sổ phụ ngân hàng để hạch toán giao dịch tiền đi – tiền đến.
🔹 Hằng tháng/quý:
- Lập tờ khai thuế GTGT, TNCN, TNDN và báo cáo sử dụng hóa đơn.
- Nộp các loại thuế phát sinh đúng thời hạn để tránh bị xử phạt theo quy định tại Nghị định 125/2020/NĐ-CP.
- Kiểm tra tính hợp lệ của hóa đơn điện tử, đối chiếu dữ liệu với cơ quan thuế qua cổng eTax.
🔹 Cuối năm:
- Lập và nộp báo cáo tài chính, báo cáo quyết toán thuế, đối chiếu với sổ sách kế toán.
- Phân tích chi phí và lợi nhuận, hỗ trợ ban giám đốc ra quyết định chiến lược năm sau.
3. Những kỹ năng mà kế toán thuế cần có
Một kế toán thuế chuyên nghiệp cần am hiểu chính sách thuế – kế toán – tài chính, đồng thời rèn luyện kỹ năng công nghệ và tư duy phân tích số liệu. Cụ thể:
- Nắm vững luật thuế hiện hành, đặc biệt là các văn bản như Thông tư 80/2021/TT-BTC, Nghị định 91/2022/NĐ-CP hướng dẫn Luật Quản lý Thuế.
- Thành thạo phần mềm kế toán (MISA, FAST, HTKK, eTax…).
- Kỹ năng kiểm tra – đối chiếu chứng từ, xử lý sai sót nhanh và chính xác.
- Cập nhật kịp thời quy định mới, đặc biệt về hóa đơn điện tử, kê khai trực tuyến và khấu trừ thuế.
4. Vai trò chiến lược của kế toán thuế trong doanh nghiệp hiện đại
Trong thời đại số hóa, kế toán thuế không chỉ làm nhiệm vụ ghi chép và nộp thuế, mà còn là người hoạch định chiến lược tài chính, giúp doanh nghiệp:
- Tối ưu thuế hợp pháp.
- Giảm thiểu rủi ro vi phạm hành chính.
- Nâng cao tính minh bạch và uy tín khi làm việc với ngân hàng, nhà đầu tư.
Một đội ngũ kế toán thuế chuyên nghiệp chính là lá chắn pháp lý và tài chính vững chắc, giúp doanh nghiệp phát triển bền vững trong môi trường cạnh tranh hiện nay.
Kết luận
Công việc kế toán thuế trong doanh nghiệp đòi hỏi sự cẩn trọng, am hiểu pháp luật và tinh thần trách nhiệm cao. Họ không chỉ là “người giữ sổ sách”, mà còn là người bảo vệ tài chính và danh tiếng doanh nghiệp.
Do đó, việc đầu tư vào đội ngũ kế toán thuế chuyên nghiệp hoặc sử dụng dịch vụ tư vấn kế toán – thuế trọn gói uy tín như Phát Tài chính là giải pháp tối ưu giúp doanh nghiệp hoạt động an toàn, đúng luật và hiệu quả lâu dài.